Đơn vị sự nghiệp
công lập đóng vai trò rất quan trọng trong các lĩnh vực của đời sống
hiện nay. Tuy nhiên vẫn không nhiều người biết đến khái niệm này và còn
khá mơ hồ. Cùng tìm hiểu đơn vị sự nghiệp công lập là gì trong bài viết
dưới đây!
Đơn vị sự nghiệp công lập là gì?
Đơn vị sự nghiệp công lập chính là các tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính trị, chính trị – xã hội thành lập theo quy định của pháp luật có tư cách cá nhân, cung cấp các dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước trong các lĩnh vực như giáo dục, đào tạo, y tế, nghiên cứu khoa học, văn hóa, thể dục thể thao, lao động – thương binh và xã hội, thông truyền thông và các lĩnh vực sự nghiệp khác được pháp luật quy định.
Đơn vị sự nghiệp công lập bao gồm:
- Đơn vị sự nghiệp công lập được giao quyền tự chủ hoàn toàn về việc thực hiện các nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy, nhân sự.
- Đơn vị sự nghiệp công lập chưa được giao quyền tự chủ hoàn toàn về việc thực hiện các nhiệm vụ, tài chính, tổ chức về bộ máy, nhân sự.
Đơn vị sự nghiệp chủ yếu và các viện nghiên cứu, trường học, bệnh viện… trực thuộc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Đặc điểm sự nghiệp công lậpĐơn vị sự nghiệp thuộc cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, trong đó chủ yếu là các cơ quan nhà nước.
Đơn vị sự nghiệp công lập là nhà nước đầu tư và xây dựng để vận hành, tùy vào từng loại đơn vị sự nghiệp mà nhà nước có sự hỗ trợ ngân sách ở những cấp độ khác nhau.
Các đơn vị sự nghiệp công lập được thành lập với mục đích cung cấp dịch vụ sự nghiệp công trong lĩnh vực nhà nước chịu trách nhiệm cung cứng cho nhân dân hoặc lĩnh vực mà khu vực phi nhà nước không có khả năng đầu tư hoặc không quan tâm để đầu tư.
Tiếp theo là cơ chế hoạt động của các đơn vụ sự nghiệp công lập đang ngày càng được đổi mới theo hướng tự chủ và được thực hiện hạch toán một cách độc lập.
Các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động theo cơ chế độ thủ trưởng. Đồng thời nhằm đảo bảo nguyên tắc tập trung dân chủ, tránh cách tình trạng lạm quyền, vượt quyền, phòng chống tham nhũng, pháp luật đã đưa ra các quy định về việc thành lập Hội đồng quản lý tại các đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi thường xuyên và đầu tư vào các đơn vị sự nghiệp công lập khác trong trường hợp cần thiết.
Nhân sự tại đơn vị sự
nghiệp công lập chủ yếu được tuyển dụng theo vị trí việc làm, theo hợp
đồng, được quản lý, sử dụng tư cách là viên chức. Trong khi đó thì người
đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập là công chức.
Đơn vị ngoài sự nghiệp công lập là gì?
Đơn vị sự nghiệp ngoài công lập chính là những đơn vị, tổ chức sự nghiệp không nằm trong khu vực nhà nước, được thành lập bởi các tổ chức xã hội, doanh nghiệp, các cá nhân hoặc liên doanh giữa các tổ chức với nước ngoài, có tư cách pháp nhân, cung cấp các dịch vụ công, hoạt động theo mô hình doanh nghiệp.
Đơn vị sự nghiệp
ngoài công lập thuộc sở hữu bởi các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề
nghiệp, tổ chức kinh tế tư nhân, các cá nhân hoặc tổ chức có vốn đầu tư
nước ngoài. Điển hình như các trường tư, bệnh viện tư, bảo tàng tư, tổ
chức nghiên cứu khoa học tự… Các đơn vị này thường được tổ chức hoạt
động theo mô hình doanh nghiệp, tuyển dụng, quản lý hay sử dụng lao động
chủ yếu dựa trên quan hệ lao động theo quy định. Do đó mà người làm
việc trong các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập nhìn chung không được
hưởng lương có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.
Sự khác biệt của đơn vị sự nghiệp công lập và đơn vị sự nghiệp ngoài công lập
Người sử dụng lao động trong đơn vị sự nghiệp công lập là nhà nước, vì thế mà các cơ chế tuyển dụng, sử dụng, quản lý, chế độ, chính sách đối với viên chức trong các đơn vị này thường không giống với đơn vị sự nghiệp ngoài công lập. Và thực tế nhà nước hoàn toàn có thể quy định một số nghĩa vụ mang tính chất ràng buộc đối với viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập.
Trong khi đó thì các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập đang được tổ chức và vận hành chủ yếu theo mô hình của doanh nghiệp. Cũng vì vậy mà việc tuyển dụng, quản lý, sử dụng lao động trong các đơn vị này cơ bản sẽ dựa trên cơ chế pháp lý chung cho việc tuyển dụng, quản lý đối với các loại đối tượng này.
Vừa rồi là những giải
đáp về đơn vị sự nghiệp công lập là gì và phân biệt sự khác nhau giữa
đơn vị đơn vị sự nghiệp công lập với đơn vị sự nghiệp ngoài công lập.